Adrian Jones winkelt nooit bij Whole Foods, maar als we elkaar ontmoeten voor een wandeltocht door East Liberty, is dit de eerste plek die hij me wil laten zien. We staan op de hoek van Penn Avenue en Euclid in East Liberty terwijl ik naar het scherm van zijn smartphone tuur. Hij tikt op het scherm en roept een architecturale weergave van de Penn Plaza Apartments op in een nieuwe app die hij heeft gemaakt. Het gebouw is in 2017 gesloopt. Maar op Jones’ smartphonescherm zweeft het als een overlay, waarachter ik nog steeds het huidige Whole Foods-gebouw kan zien.
Terwijl we naar de scène op zijn scherm kijken, vertelt hij me een verhaal: Penn Plaza was generaties lang de thuisbasis van veel mensen. Gebouwd in 1966. Gesloopt in 2017. Maar de mensen die er woonden gingen niet zonder slag of stoot. Toen de vastgoedgroep die eigenaar was van Penn Plaza uitzettingsbevelen uitdeelde aan de huurders van het gebouw, kwamen ze in actie en vormden Penn Plaza Support in Action. Ze verenigden zich en probeerden de sloop tegen te houden.
“Ik wil dat mensen deze plaatsen bezoeken,” zegt Jones, “om artefacten en foto’s uit het verleden te kunnen zien, om beschrijvingen te lezen van wat hier is gebeurd en vervolgens augmented reality te gebruiken om de manier waarop we naar het heden kijken te veranderen.”
Jones omschrijft zichzelf als een ‘creatieve technoloog’ – een kunstenaar en ontluikende archivaris wiens opleiding en dagelijkse baan in softwareontwikkeling liggen. Zijn nieuwe app, Looking Glass, maakt gebruik van augmented reality-technologie om een soort digitale palimpsest te creëren waarin oriëntatiepunten uit de Black-geschiedenis van East Liberty naar de oppervlakte drijven en een hedendaagse site overlappen, maar niet verduisteren. Wanneer een Looking Glass-gebruiker binnen 10 meter van een gemarkeerde locatie komt, kan hij zijn smartphone omhoog houden en een architectonische weergave of een foto zien van wat er ooit was.
“Ik ben opgegroeid in een appartementencomplex dat op Penn Plaza leek. Ik heb daar herinneringen gekoesterd”, zei Jones, die in 2017 van Harrisburg naar Pittsburgh verhuisde. “Ik ben geïnteresseerd in het toegankelijk maken van dit (verhaal) voor zwarte mensen, zodat ze weten dat we … wel keuzevrijheid hebben en dat we terug kunnen kijken en opmerkelijke verhalen kunnen zien. van veerkracht, genialiteit en kracht.”
Pittsburghers weten dat East Liberty de afgelopen twintig jaar de plaats is geweest van snelle, dramatische veranderingen. Het is een van die buurten waar, elke keer dat je komt, het lijkt alsof er iets anders in de plaats is gekomen: Whole Foods in plaats van Penn Plaza Apartments. Een cocktailbar met alpine thema, waar vroeger de Shadow Lounge stond.
Wie er in de buurt woont, is ook veranderd: in het jaar 2000 was meer dan 70% van de bevolking van East Liberty zwart, volgens de tienjaarlijkse volkstelling van het US Census Bureau. Volgens de American Community Survey van het bureau was de zwarte bevolking in de buurt in 2022 met de helft gedaald tot ongeveer 35%.
Volgens econoom Chris Briem van de Universiteit van Pittsburgh is de wijk al sinds de jaren vijftig een plek van verandering, toen de inmiddels gesloopte Civic Arena in de Lower Hill werd gebouwd, waardoor zwarte inwoners werden verdreven en naar East Liberty werden geduwd. In de jaren zeventig was de buurt getransformeerd in een centrum van het zwarte leven in Pittsburgh.
Jones zei dat het werk van wijlen fotograaf Charles “Teenie” Harris uit Pittsburgh een van de inspiratiebronnen was voor Looking Glass. Gedurende tientallen jaren creëerde Harris met zijn foto’s voor de krant Pittsburgh Courier een uitgebreid verslag van het zwarte leven in Pittsburgh. Zijn foto’s omvatten nu een archief van 75.000 afbeeldingen in het Carnegie Museum of Art.
“Voor mij zijn (de foto’s van Harris) slechts deze prachtige toegangspunten tot de geschiedenis, tot het zien van de rijke levens die zwarte mensen in de vorige eeuw leefden,” zei Jones. “Hij was overal en legde alles vast.”
Een ander markeringspunt van Looking Glass bevindt zich op de hoek van South Highland Avenue en Spirit Street, waar een luxe appartementengebouw boven een fast-casual restaurant uitsteekt dat herconfigureerbare kommen groenten en eiwitten verkoopt. Maar als je je telefoon omhoog houdt en door de Looking Glass-lens naar het gebouw kijkt, verschijnt er een Teenie Harris-foto uit de jaren zestig van het Pittsburgh Friends of COFO Freedom-centrum.
De Pittsburgh Friends of COFO maakten deel uit van de burgerrechtencoalitie van de Council of Federated Organizations. Jones zei dat het bureau betrokken was bij de Freedom Schools van de coalitie, een ambitieuze inspanning uit 1964 die meer dan 1.000 vrijwilligers aantrok om zwarte studenten in Mississippi te onderwijzen ter compensatie van de slechte onderwijsmogelijkheden die de openbare scholen boden.
“East Liberty is een plek geweest waar zoveel werd georganiseerd,” zei Jones, “van protesten waarbij mensen de straat op gingen tot mensen die een strategie bedachten om het recht van mensen op een plek om te wonen te beschermen.”
Jones’ adviseur, sociale verandering en technologiedocent Xiaowei Wang, zegt dat Jones’ benadering bij het maken van de app niet alleen gemeenschapsgericht is wat betreft het onderwerp, maar ook omdat deze grotendeels afhankelijk is van open-sourcesoftware voor zijn technische infrastructuur.
“Veel van de grote software die augmented reality biedt, is erg gesloten en winstgedreven en daar moet je veel geld in steken”, zegt Wang. “Het is gewoon heel inspirerend om hem op al deze verschillende niveaus te zien innoveren.”
In januari zal de Looking Glass-app een nieuwe soundscape-functie implementeren. Een van de makers is de Pittsburgh-muziekproducent INEZ, die na het debuut van haar album 91.3 WYEP’s 2020 Artist of the Year werd uitgeroepen tot 91.3 WYEP’s Artist of the Year. Ze creëerde twee originele nummers voor Looking Glass, getiteld ‘Displacement’ en ‘Reclamation’.
INEZ zei dat ze het nummer ‘Displacement’ heeft geschreven om te klinken alsof ‘mensen worden verplaatst, naar buiten worden gemarcheerd’. Haar bedoeling met ‘Reclamation’ was dat het zou klinken alsof ‘een robot met al deze stukken weer in elkaar werd gezet. Ik heb het gevoel dat onze ervaring in Zwart Amerika vaak is dat we met stukken achterblijven, en op de een of andere manier lijken we er altijd in te slagen een manier te vinden om het weer in elkaar te zetten.
INEZ komt uit Homewood en groeide op terwijl hij door Penn Circle reed, plakjes kreeg bij Capri Pizzeria and Bar en deelnam aan het zomerleesprogramma in de Carnegie Library of Pittsburgh-vestiging in East Liberty. In de vijfde klas nam haar neef haar mee naar de inmiddels gesloten David’s Shoes om haar eerste paar Nike Air Force 1’s te kopen.
“Mijn ouders waren niet de mensen die zich druk maakten om sneakers”, zegt INEZ. “Dus in de bus stappen, door East Liberty rijden, uitstappen en mijn eerste paar kunnen ophalen … het voelde alsof ik die dag werd gekroond.”
INEZ zei dat hoewel sommige bedrijven uit haar jeugd, zoals Capri, nog steeds bestaan, de locaties in East Liberty zich nu minder inclusief voelen. Ze zei dat ze het op prijs stelt om verschillende restaurants te hebben, maar dat ze niet langer de warmte en het comfort voelt die volgens haar integraal deel uitmaakten van de sfeer van de buurt waar ze opgroeide.
Maar ze zei dat haar bijdrage aan de Looking Glass-app van Jones haar heeft geholpen de veranderingen in East Liberty op te vangen.
“Er zal geen terugkeer naar de oude manier zijn”, zei INEZ. “Maar… deze applicatie dient als een hulpmiddel om verbinding te maken… dit is bijvoorbeeld waar we vandaan komen. Dit is waar we zijn. Maar je kunt ze nu allebei zien.”
