Commentaar | Elfstettendogt en de tol van warmere winters

Niemand kan zeggen dat Elfstendogt er niet meer is.

is voorbij

Voor bij.

Nu we in een land leven dat door enorme productiebarrières tegen de zee wordt beschermd, beginnen we te begrijpen dat zelfs deze heroïsche constructies misschien niet voldoende zijn om de klimaatverandering te bestrijden. Ik heb me vaak rampen voorgesteld zoals het instorten van heuvels en valleien en het verlies van cultuur. Als West-Nederland – al die steden, op of onder zeeniveau, al die musea en bibliotheken – in zee zouden worden weggevaagd, welke schatten zouden we dan het meeste verliezen? (Ik zal mijn kleine reddingsboot vullen met de groepsportretten van Franz Hals in zijn museum in Harlem.)

Als we ons de verliezen aan cultureel erfgoed voorstellen als gevolg van de opwarming van de aarde, de dingen die we proberen te herstellen of de onroerende gebouwen of enkele opvallende beelden: de sneeuwloze Alpen, het verzonken Venetië. We denken niet altijd na over de immateriële verliezen die de opwarming met zich meebrengt – of, in het geval van Elfstendogt, is dat al het geval. Wanneer een bizarre orkaan, een onverwachte droogte of een ondraaglijke hittegolf voorbijgaat, kunnen we ons leven lang niet accepteren dat sommige dingen nooit meer terugkomen.

Daarom doet het mij altijd pijn om over Elfstendogt te horen. Niemand kan zeggen dat het voorbij is. U haat de premier die iedereen vertelde een dergelijk gekoesterd nationaal erfgoed te vergeten. In plaats daarvan gebeurt het, afgezien van een bizarre storm, op de een of andere manier nooit meer. Jaren zullen voorbijgaan. (Er bestaan ​​er al zesentwintig.) Bij de jongeren betekent de traditie niets, en uiteindelijk vergeten ze die. Ras verdwijnt uit het collectieve geheugen, en daarmee verdwijnt een hele manier van leven – een hele manier om de menselijke ervaring te structureren en voort te zetten.

Hoe kunnen zulke immateriële verliezen herdacht worden? Totdat we ze als verliezen kunnen zien, weigeren te zien wat de oorzaak ervan is, en hopen dat ze op een dag kunnen worden teruggedraaid. Elfstedentokt is als een familielid wiens vliegtuigje een paar jaar geleden vermist werd, en wiens dierbaren nog steeds geloven dat hij ooit de stad zou kunnen tegenkomen. Iedereen wist dat hij dood was. Maar het voelt zo wreed om het in de eerste plaats te zeggen: het doet zoveel pijn om een ​​graf te bouwen zonder lijk.

Deze ontkenning heeft gevolgen. De afgelopen jaren hebben we gehoord over het verdwijnen van een andere manier van leven in dit land: het leven van de plattelandsboer. Het woord ‘boeren’ is dubbelzinnig. Maar de Nederlandse veehouderij, die verbluffend productief en nog schokkender vervuilend is, is vooral het terrein van de sterk geïndustrialiseerde en zwaar gesubsidieerde landbouwindustrie. Deze bedrijven veroorzaken grote dierenmishandeling en zijn de bron van dezelfde gassen die onze hele wereld hebben vergiftigd. Er is niets traditioneels aan massale fabrieksboerderijen. Maar hun lobbyisten zijn erin geslaagd een groot percentage van de bevolking ervan te overtuigen dat inspanningen om de vervuiling terug te dringen een aanval zijn op de traditionele manier van leven. Caroline van der Plas, leider van de pro-landbouwpartij, gezegd The Guardian eind 2022: “Aan de buitenkant hoor je vaak dat Den Haag geen oog heeft voor de menselijke maat en de kleine dingen die er op het platteland het meest toe doen.”