Hoogtepunten van de succesvolle maanlanding van het Odysseus-ruimtevaartuig

De lander, genaamd Odysseus, en iets groter dan een telefooncel, arriveerde donderdag om 18:23 uur ET in het zuidpoolgebied van de maan.

De landingstijd kwam en ging in stilte terwijl de vluchtleiders wachtten op bevestiging van het succes. Er werd een korte pauze in de communicatie verwacht, maar er gingen minuten voorbij.

Vervolgens meldde Tim Crane, hoofd technologie van Intuitive Machines, het in Houston gevestigde bedrijf dat Odysseus bouwde, dat er een zwak signaal van het ruimtevaartuig was gedetecteerd.

'Het is vaag, maar het is er,' zei hij. 'Dus maak je klaar, mensen. We zullen zien wat hier gebeurt.'

Kort daarna kondigde hij aan: “Wat we zonder enige twijfel kunnen bevestigen is dat onze apparatuur op de maan staat en dat we uitzenden. Dus gefeliciteerd.”

'Houston, Odysseus heeft zijn nieuwe thuis gevonden', voegde hij er later aan toe.

Maar omdat het vermogen van het ruimtevaartuig om goed te communiceren onduidelijk blijft, was de viering van applaus en high-fives bij de missiecontrole gematigd.

Later op de avond maakte het bedrijf veelbelovender nieuws bekend.

“Na het oplossen van problemen met de communicatie bevestigden vluchtleiders dat Odysseus rechtop stond en gegevens begon te verzenden”, aldus Intuitive Machines in een verklaring. “Op dit moment werken we aan het correleren van de eerste beelden van het maanoppervlak.”

Hoewel dit project veel bescheidener was dan de Apollo-missies die astronauten ertoe brachten op de maan te lopen, hoopte de NASA dat het zou kunnen helpen een meer revolutionair tijdperk in te luiden: transport rond het zonnestelsel dat net zo zuinig was als het betrof. Met ruimtevaart.

“Ik denk dat dit slim is wat NASA probeert te doen, namelijk het creëren van een concurrerend ecosysteem van aanbieders om aan zijn behoeften te voldoen”, zegt Karissa Christensen, CEO van BryceTech, een ruimtevaartadviesbureau.

Intuitive Machines is een van de vele kleine bedrijven die door NASA zijn ingehuurd om instrumenten te vervoeren die verkenningen op het maanoppervlak zullen uitvoeren voordat NASA-astronauten daar terugkeren, gepland voor later dit decennium.

Voor de missie betaalde NASA Intuitive Machines $118 miljoen in het kader van een programma dat bekend staat als Commercial Lunar Payload Services, of CLPS, om zes instrumenten naar de maan te brengen, waaronder een stereocamera die bedoeld was om het golvende stof vast te leggen dat door Odysseus werd opgeworpen toen het naderde. Oppervlakte- en radio-ontvanger om de effecten van geladen deeltjes op radiosignalen te meten.

Er waren ook merchandise van andere klanten, zoals een camera gemaakt door studenten van de Embry-Riddle Aeronautical University in Daytona Beach, Florida, en een kunstproject van Jeff Koons. Delen van het ruimtevaartuig waren bedekt met reflecterend materiaal gemaakt door Columbia Sportswear.

Odysseus verliet de aarde vroeg op 15 februari aan boord van een SpaceX-raket. Woensdag kwam het in de baan van de maan terecht.

De aanloop naar de landing omvatte het schudden van kaarten op het laatste moment.

Nadat het ruimtevaartuig in een baan om de maan was gekomen, zei Intuitive Machines dat het donderdag om 17.30 uur op de maan zou landen. Het bedrijf zei donderdagochtend dat het ruimtevaartuig naar een grotere hoogte was verplaatst en om 16.24 uur zou landen

Donderdagmiddag werd de landingstijd opnieuw gewijzigd, waarbij het bedrijf zei dat er een extra baan rond de maan nodig zou zijn vóór de landingspoging om 18.24 uur. Een woordvoerder van het bedrijf zei dat het laserapparaat op het ruimtevaartuig, dat gegevens moest leveren over de hoogte en snelheid, niet werkte.

Door de extra baan was er twee uur de tijd voor wijzigingen in de software van het ruimtevaartuig ter vervanging van een ander experimenteel laserinstrument, dat NASA had geleverd.

Om 18.11 uur vuurde Odysseus zijn motor af om aan zijn krachtige afdaling naar de oppervlakte te beginnen. Het laserinstrument leek als handig vulmiddel te fungeren en alles leek te werken totdat het ruimtevaartuig enkele minuten stil viel.

De landingsplaats van Odysseus was een vlak gebied nabij de Malaparte A-krater, ongeveer 300 kilometer ten noorden van de zuidpool van de maan. De poolgebieden van de maan hebben de afgelopen jaren veel aandacht getrokken vanwege het bevroren water dat zich daar in de schaduw van kraters verbergt.

Het bereiken van de maan is een ongrijpbare prestatie gebleken. In tegenstelling tot de Verenigde Staten zijn alleen de ruimtevaartprogramma's van de Sovjet-Unie, China, India en Japan erin geslaagd robotlanders op het maanoppervlak te plaatsen. Twee bedrijven – het Japanse Ispace en Pittsburgh’s Astrobotic Technology – hadden het eerder geprobeerd en faalden, net als de Israëlische non-profitorganisatie SpaceIL.

In een interview vóór de lancering zei Steve Altemus, CEO van Intuitive Machines, dat hij hoopte dat NASA een 'moon-on-budget'-mentaliteit zou blijven volgen, zelfs als de Odysseus-rover zou neerstorten.

“Het is de enige manier om echt vooruit te komen”, voegde hij eraan toe. “En dat is wat dit experiment zou moeten doen.”

In het verleden heeft NASA zijn eigen ruimtevaartuig gebouwd.

Voordat Neil Armstrong de eerste persoon werd die voet op de maan zette, stuurde NASA een reeks robotachtige ruimtevaartuigen, van Surveyor 1 tot Surveyor 7, om landingstechnieken te valideren en de eigenschappen van de maangrond te onderzoeken. Deze robotlandingen hebben de angst weggenomen dat astronauten en ruimtevaartuigen zouden worden overspoeld door een dikke laag fijn stof op het maanoppervlak.

Maar wanneer NASA zelf ruimtevaartuigen ontwerpt en exploiteert, probeert het doorgaans de kansen op succes te maximaliseren, en de ontwerpen ervan zijn vaak duur.

De Apollo-maanlandingen van 1969 tot 1972 werden het model voor een grootschalig programma dat een probleem aanpakte dat vrijwel onmogelijk op te lossen was met een vrijwel onbeperkt budget – de spreekwoordelijke prestatie – terwijl CLPS het enthousiasme en de vindingrijkheid van beginnende ondernemers probeerde te benutten.

Thomas Zurbuchen, een voormalige NASA-hoofdwetenschapsfunctionaris die in 2018 met het CLPS-programma startte, schatte dat een robotlander die op de traditionele NASA-manier is ontworpen, gebouwd en geëxploiteerd, tussen de $ 500 miljoen en $ 1 miljard zou kosten, of minstens vijf keer de ruimte. Het bureau betaalde voor intuïtieve machines.

NASA hoopt dat kapitalisme en concurrentie – waarbij bedrijven verschillende benaderingen voorstellen – innovatie zullen stimuleren en tot nieuwe mogelijkheden tegen lagere kosten zullen leiden.

Maar zelfs als deze bedrijven slagen, worden ze geconfronteerd met onzekere commerciële vooruitzichten die veel klanten buiten de NASA en andere ruimtevaartorganisaties aantrekken.

“Het is niet duidelijk wie deze andere klanten zijn”, zei mevrouw Christensen.

Intuitive Machines heeft contracten voor twee andere CLPS-missies, en van andere bedrijven wordt verwacht dat ze ook de maan in beeld zullen brengen. Astrobotic Technology, gevestigd in Pittsburgh, heeft een tweede missie: voorbereidingen treffen om de robotrover van NASA naar een schaduwrijk gebied te verplaatsen waar mogelijk ijs ligt. Firefly Aerospace, nabij Austin, Texas, heeft zijn Blue Ghost-lander grotendeels gereed, maar heeft nog geen lanceringsdatum aangekondigd.