Hoe drie voormalige premiers zich kandidaat konden stellen voor banen – POLITICO

Kleine landen hebben soms grote ambities.

Tien jaar nadat hij het groothertogdom met slechts 650.000 inwoners heeft verlaten, staat de Luxemburgse premier Xavier Bettel een onzekere toekomst te wachten.

Uit peilingen blijkt dat hij meedoet aan de algemene verkiezingen van dit weekend, waarbij de Christelijke Sociale Volkspartij (CSV) op koers ligt om de liberalen van Petal uit de regering te verdrijven.

Als hij de verkiezingen verliest, zal hij zich aansluiten bij een druk veld van nieuwe werkloze voormalige leiders en andere potentiële kandidaten die strijden om enkele van de grootste banen in de EU-politiek.

Velen van hen komen, net als Petal, uit een kleine groep buurlanden die de Benelux worden genoemd (België, Nederland en Luxemburg).

De drie Benelux-landen behoorden tot de zes stichtende lidstaten van de Europese Unie. In de decennia sinds de vorming van het blok hebben ze lange tijd genoten van wat volgens sommigen een enorme invloed is op de manier waarop het opereert, waaronder het bekleden van verschillende prestigieuze posities aan de top van de EU-instellingen.

Charles Michel, voormalig premier van België en momenteel voorzitter van de Raad van Europa, vertegenwoordigt de lidstaten. Jean-Claude Juncker, de voorganger van Petal in Luxemburg, was tot 2019 de uitvoerende macht van de EU en het hoofd van de Europese Commissie.

Zelfs vóór de verkiezingsuitslag circuleert Bettels naam al in het Brusselse oorlogsspel van diplomaten en bureaucraten die topbanen bemachtigen die na de Europese verkiezingen van volgend jaar juni zullen plaatsvinden.

Van oudsher is dat raadsel een langdurig proces geweest dat uitmondt in zeer politieke discussies over achterkamertjesdeals op topposities.

Een mogelijke opening voor Petal zou de rol kunnen zijn van een EU-topdiplomaat, officieel bekend als de Hoge Vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid.

Betelbladeren onlangs reizen Diplomatieke kringen hebben ook melding gemaakt van zijn tweedaagse reis naar de Balkan voor bijeenkomsten van Europese leiders in Granada, slechts enkele dagen voor de verkiezingen van dit weekend.

In theorie zou Petal voor de hand kunnen liggen voor de rol van hoge vertegenwoordiger. Na tien jaar tientallen Europese Raden te hebben bijgewoond, kent hij de gevoeligheden tussen de andere 26 hoofdsteden op het gebied van buitenlands beleid.

Maar er zijn twijfels. De hoofddiplomaat van de EU moet zijn woorden zorgvuldig meten, wat misschien niet de grootste kracht van Petal is.

“Betel is een emotionele politicus”, zei een nationale functionaris die Betel tijdens verschillende Europese Raden observeerde. “Het maakt de Europese debatten levendiger, maar er lijkt enige vooruitgang aan zijn kant te zijn.”

Een tweede ambassadeur, die de leidersbijeenkomsten al jaren op de voet volgt, zegt dat Petal vaak de draak steekt met topconferenties achter gesloten deuren. Maar diplomaten kunnen in de problemen komen als ze in het openbaar grappen maken.

Bettel grapte bijvoorbeeld dat de Poolse premier Mateusz Morawiecki “anti-infiltratie” was tijdens een debat over de vraag of de EU hekken moet financieren om migranten buiten te houden, dat krachtig werd gesteund door Warschau.

De speculatie over Petal stopte niet bij de diplomatieke rol. Hij werd ook aangekondigd als mogelijke kandidaat om Michael over te nemen als voorzitter van de Europese Raad.

Een woordvoerder van Petal benadrukte dat als koploper van zijn partij in de peilingen “dit zich duidelijk vertaalt in zijn wens om de komende jaren premier te worden en zijn land in die rol te blijven dienen.”

Een druk veld

Er kan sprake zijn van concurrentie.

De Nederlandse premier Mark Rutte heeft gezegd dat hij zich na de verkiezingen in november zal terugtrekken uit de binnenlandse politiek, na de val van zijn regering in juli. Als een van Europa’s langst dienende leiders is Rutte in verband gebracht met een aantal spraakmakende functies, waaronder die van hoofd van de NAVO.

De vertrekkende premier was voorheen niet bereid zo’n grote internationale rol op zich te nemen en functionarissen die dicht bij hem stonden beweren dat die mening niet is veranderd. Maar veel politici hebben hun interesse ontkend en kwamen later aan het woord.

Sigrid Kok, vice-premier van Nederland, is een andere liberaal die de Nederlandse binnenlandse politiek verlaat. Voormalige VN Cocke’s naam, diplomaat en minister van Buitenlandse Zaken, werd tijdens de zomer ook genoemd in verband met Brusselse functies.

De naam van de huidige Belgische premier Alexandre de Groove wordt vaak genoemd door EU-diplomaten die praten over topkandidaten, bijvoorbeeld een potentiële chef van het buitenlands beleid. De Groove heeft ontkend dat hij geïnteresseerd is, vooral omdat hij zijn partij moet leiden bij de Belgische verkiezingen, die op dezelfde dag worden gehouden als de verkiezingen voor het Europees Parlement volgend jaar.

“Zijn focus ligt nu volledig op de Belgische politiek”, zei een Belgische functionaris toen hem werd gevraagd naar de interesse van De Groove om de topdiplomaat van de EU te worden. ‘Hoe dan ook, hij is niet geïnteresseerd in de baan.’

Niettemin zeggen diplomaten dat België, omdat het in de eerste maanden van volgend jaar, voorafgaand aan de Europese verkiezingen, het roulerende voorzitterschap van de raad zal bekleden, een comfortabel platform zal hebben op het EU-podium om haar kansen op het verwerven van een internationale rol te vergroten. .

Ga je gang, Benelux

Met zoveel liberale kanshebbers in de Benelux-groep beginnen sommigen zich af te vragen of deze drie kleine landen wel een toppost moeten krijgen.

Met Juncker, Michel en voormalig voorzitter van de Europese Raad Hermann Van Rompuy hebben de Benelux-landen hun rol gespeeld. Afkomstig uit de kleinere staten van de groep werden voormalige Benelux-leiders gezien als bemiddelaars, die meerdere talen vloeiend spraken en al bekend waren met het EU-beleidsapparaat.

Maar diplomaten uit andere EU-landen waarschuwden dat de Benelux-landen deze historische voordelen niet als vanzelfsprekend mogen beschouwen.

Leiders uit Midden- en Oost-Europa, zoals de Estse premier Kaja Kallas, hebben al duidelijk gemaakt dat zij vinden dat het tijd is om het net uit te breiden. Er zijn momenteel geen Oost-Europeanen in de drie belangrijkste instellingen van de EU.

Camille Gjs en Clothilde Goujard droegen bij aan de verslaggeving.