Officieren in Gabon kondigen een militaire staatsgreep aan en arresteren president Ali Bongo

LIBREVILLE (Reuters) – Militaire officieren in het olieproducerende Gabon hebben woensdag gezegd dat ze de macht hebben gegrepen, waardoor president Ali Bongo onder huisarrest is geplaatst en een nieuwe leider is benoemd nadat de kiescommissie van het Centraal-Afrikaanse land Bongo tot een derde ambtstermijn heeft uitgeroepen.

De officieren, die zeiden dat ze de strijdkrachten vertegenwoordigden, maakten op televisie bekend dat de verkiezingsresultaten nietig waren verklaard, de grenzen waren gesloten en de staatsinstellingen waren ontbonden, na een gespannen stemming die het bewind van de familie Bongo met meer dan een halve eeuw zou verlengen.

Binnen enkele uren kwamen de generaals bijeen om te bespreken wie de transitie zou leiden, en kwamen unaniem overeen om generaal Brice Olegy Nguema, het voormalige hoofd van de presidentiële garde, te benoemen, aldus een andere televisietoespraak.

Ondertussen deed Bongo vanuit zijn detentie in zijn woonplaats in een videoverklaring een beroep op buitenlandse bondgenoten en smeekte hen om namens hem en zijn familie te spreken. Hij zei dat hij niet wist wat er aan de hand was.

Het lot van Bongo betekende een dramatische ommekeer sinds woensdag in de vroege uren, toen de verkiezingscommissie hem tot winnaar van de betwiste stemming van zaterdag uitriep.

Honderden mensen vierden de interventie van het leger in de straten van de Gabonese hoofdstad Libreville, terwijl de Verenigde Naties, de Afrikaanse Unie en Frankrijk, de voormalige koloniale heerser van Gabon die daar troepen heeft gestationeerd, de staatsgreep veroordeelden.

De militaire machtsgreep in Gabon is de achtste in West- en Centraal-Afrika sinds 2020, en de tweede – na Niger – in evenveel maanden. Militaire officieren hebben ook de macht gegrepen in Mali, Guinee, Burkina Faso en Tsjaad, waardoor de democratische verworvenheden sinds de jaren negentig zijn uitgewist en angst is ontstaan ​​onder buitenlandse mogendheden met strategische belangen in de regio.

“Ik loop vandaag omdat ik me gelukkig voel”, zegt Jules Lebege, een werkloze 27-jarige die zich bij de menigte in Libreville voegde. “Na bijna 60 jaar hebben de Bongo’s geen stroom meer.”

Bongo nam de macht over in 2009 na de dood van zijn vader, Omar, die het land sinds 1967 regeerde. Tegenstanders zeggen dat de familie weinig deed om de olie- en mijnbouwrijkdom van de staat te delen met de 2,3 miljoen mensen.

Na de betwiste verkiezingsoverwinning van Bongo in 2016 brak er gewelddadige onrust uit, en in 2019 was er een mislukte staatsgreeppoging.

De Gabonese functionarissen, die zichzelf het Transitie- en Institutioneel Herstelcomité noemen, zeiden dat het land te maken heeft met een “ernstige institutionele, politieke, economische en sociale crisis” en dat de stemming op 26 augustus niet geloofwaardig was.

Ze zeiden ook dat ze de zoon van president Noureddine Bongo, Valentin en anderen, hadden gearresteerd op beschuldiging van corruptie en verraad.

Er was geen onmiddellijk commentaar van de regering van Gabon.

staatsgreep “infectie”

De 64-jarige Bongo werd zaterdag voor het laatst gezien tijdens het stemmen. Vóór de verkiezingen leek hij gezonder dan zijn slechte tv-optreden nadat hij in 2018 een beroerte kreeg.

In tegenstelling tot Niger en andere Sahellanden heeft Gabon, dat in het zuiden aan de Atlantische kust ligt, niet te kampen gehad met destabiliserende islamistische opstanden. Maar de staatsgreep is opnieuw een teken van democratisch verval in de onrustige regio.

De Nigeriaanse president Bola Tinubu, het huidige hoofd van ECOWAS, zei dat de “besmetting van het autoritarisme” zich over Afrika verspreidde. Hij zei dat hij nauw samenwerkte met andere Afrikaanse leiders over hoe te reageren in Gabon.

VN-secretaris-generaal Antonio Guterres en de Afrikaanse Unie veroordeelden de gebeurtenissen en riepen het leger op om de veiligheid van Bongo en zijn familie te waarborgen, terwijl China en Rusland zeiden dat ze hoopten op een snelle terugkeer naar stabiliteit. De Verenigde Staten noemden de situatie zeer zorgwekkend.

Woordvoerder van de Franse regering, Olivier Veran, zei: “Wij veroordelen de militaire staatsgreep en herinneren aan onze inzet voor het houden van vrije en transparante verkiezingen.”

De staatsgreep zorgt voor verdere onzekerheid over de Franse aanwezigheid in de regio. Frankrijk heeft ongeveer 350 soldaten in Gabon. Zijn strijdkrachten werden uit Mali en Burkina Faso verdreven na staatsgrepen daar in de afgelopen twee jaar.

Het Franse mijnbouwbedrijf Eramit, dat grote mangaanactiviteiten heeft in Gabon, zei dat het zijn activiteiten heeft opgeschort.

Gabon produceert ongeveer 200.000 vaten olie per dag, waarvan het grootste deel uit uitgeputte velden. Tot de internationale bedrijven behoren het Franse Total Energy en het Anglo-Franse Perenco.

Er werden zorgen geuit over de transparantie van de weekendverkiezingen vanwege het gebrek aan internationale waarnemers, de opschorting van enkele buitenlandse uitzendingen, het besluit om de internetdienst af te sluiten en het instellen van een avondklok na de stemming. Het team van Bongo verwierp de beschuldigingen van fraude.

Woensdag leek het internet voor het eerst sinds de verkiezingen te werken. De militaire junta bevestigde dat de toegang tot het internet en tot alle internationale uitzendingen was hersteld, maar zei dat de avondklok tot nader order van kracht zou blijven.

Kort voordat de staatsgreep werd aangekondigd, maakte het kiesorgaan bekend dat Bongo de verkiezingen had gewonnen met 64,27% van de stemmen, en zei dat zijn belangrijkste concurrent, Albert Ondo Osa, 30,77% had gewonnen.

De in dollar luidende obligaties van Gabon daalden woensdag met maar liefst 14 cent, voordat ze zich herstelden en 9,5 cent daalden ten opzichte van de dollar.

Onze normen: Principes van vertrouwen van Thomson Reuters.